Το ΝΑΤΟ ανέλαβε τη διοίκηση και τον έλεγχο των επιχειρήσεων στη Λιβύη με την επωνυμία «Κοινός Προστάτης», παραμερίζοντας εντελώς την Ελλάδα. Προηγουμένως η Τουρκία ήρε το βέτο της, αφού πέτυχε τους εθνικούς στόχους της σε βάρος της Ελλάδας.Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, η Τουρκία έθετε αρχικώς βέτο για τη ΝΑΤΟϊκή εμπλοκή στη Λιβύη, διότι η Συμμαχία είχε την αρχική πρόθεση να... αναθέσει τον έλεγχο και τη διοίκηση των αεροπορικών δυνάμεων στο 7 CAOC στη Λάρισα. Οταν η Αγκυρα πέτυχε να δοθεί ο έλεγχος στο 5 CAOC στην Ιταλία, ήρε το βέτο της. Αλλωστε, η επίσκεψη του ανώτατου διοικητή των Συμμαχικών Δυνάμεων, Σταυρίδη, μόνο στην Αγκυρα, δύο μέρες πριν από την άρση του τουρκικού βέτο, δεν είναι άσχετη με την υπόθεση... Αεροπορικές επιχειρήσεις
ΤΟ ΝΑΤΟ ανέθεσε τη διοίκηση των επιχειρήσεων σε Καναδό διοικητή ενιαίων επιχειρήσεων, στη Νάπολη της Ιταλίας, ο οποίος διοικεί και ελέγχει τις ναυτικές επιχειρήσεις για την επιβολή του εμπάργκο όπλων και την απαγόρευση πτήσεων.
Στις αεροπορικές επιχειρήσεις για τη ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, η Ελλάδα συμμετέχει τελικώς με ένα αεροσκάφος ραντάρ ελέγχου αεροσκαφών, ένα ελικόπτερο έρευνας - διάσωσης, ενώ ύστερα από ελληνική άδεια, η Νορβηγία με F 16 χρησιμοποιεί τη Σούδα και το Βέλγιο τον Αραξο.
Η Τουρκία από την πλευρά της διαθέτει αεροσκάφη της F16.
Ο Καναδός διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων ανέθεσε με τη σειρά του τη διοίκηση και τον έλεγχο των αεροπορικών δυνάμεων στον Αμερικανό διοικητή στο Αεροπορικό Στρατηγείο της Σμύρνης στην Τουρκία.
Αυτός με τη σειρά του εκχώρησε τη διοίκηση και τον έλεγχο στο Κέντρο Συντονισμού Αεροπορικών Επιχειρήσεων (5 CAOC) στο Πόντζιο Ρενάτικο, κοντά στο Μιλάνο της Ιταλίας, που απέχει από τη Λιβύη πάνω από 1.500 χλμ.
Δι' αυτού του τρόπου, το ΝΑΤΟ θέτει σε πλήρη αχρηστία τη σύμμαχο Ελλάδα και εν προκειμένω το ΝΑΤΟϊκό υποστρατηγείο της Λάρισας (7 CAOC), ενώ εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Αγκυρας στην περιοχή:
* Οι επιχειρήσεις απαγόρευσης πτήσεων από τη Σούδα και τον Αραξο διεξάγονται μέσα στο FIR Αθηνών και σε ελληνική κυριαρχία. Επομένως, ο Ελληνας ΝΑΤΟϊκός διοικητής του 7 CAOC Λάρισας είναι ο καταλληλότερος και ο κατ' εξοχήν υπεύθυνος για την περιοχή διοικητής (appropriate - responsible for the area commander).
Και όμως. Ο Ελληνας ΝΑΤΟϊκός διοικητής, δηλαδή η Ελλάδα, δεν παίρνει μυρωδιά, ούτε έχει λόγο στις αεροπορικές επιχειρήσεις, διότι το 5 CAOC στην Ιταλία και εν προκειμένω ο Ιταλός ΝΑΤΟϊκός διοικητής του αποφασίζει αυτός για τις αποστολές, εκδίδοντας διαταγές επιχειρήσεων ΑΤΟ (Air Tasking Order) χωρίς να ενημερώνει κανέναν.
Το αξιοπερίεργο -και πονηρό- της υπόθεσης είναι ότι για τον Ιταλό διοικητή δεν έχει οριστεί αεροπορική περιοχή. Αυτό σημαίνει ότι ο Ιταλός ΝΑΤΟϊκός διοικητής θα μπορεί να κατευθύνει τα τουρκικά μαχητικά από τα αεροδρόμιά τους στη Λιβύη μέσω Αθήνας, χωρίς η κυβέρνηση να ενημερώνεται και να έχει λόγο για τίποτε. Επιπροσθέτως, τα συμμαχικά αεροσκάφη θα εκτελούν αποστολές στη Ζώνη Απαγόρευσης Πτήσεων από τη Σούδα, τον Αραξο την Ανδραβίδα και αλλού, χωρίς η ελληνική κυβέρνηση να έχει κανέναν απολύτως λόγο σ' αυτές.
Η κατάσταση αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την πάγια από το 1980 εθνική επιδίωξη: με την επανένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, το 1980, όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις ισχυρίζονται ότι επιδιώκουν να πετύχουν ώστε η Λάρισα (7 CAOC) να έχει τον έλεγχο του εναέριου χώρου του FIR Αθηνών. Αυτός, άλλωστε, είναι ο λόγος για τον οποίο η Αθήνα έχει αποχωρήσει πολλές φορές από ΝΑΤΟϊκές ασκήσεις διότι το ΝΑΤΟ δεν εκχωρούσε αυτό τον έλεγχο στη Λάρισα.
Στην παρούσα περίπτωση των συμμαχικών επιχειρήσεων στη Λιβύη, τα αεροπορικά μέσα που διαθέτει η Ελλάδα στο ΝΑΤΟ θα ελέγχονται από τον Ιταλό διοικητή, αν και χρησιμοποιούν τις ελληνικές βάσεις και θα πετάνε εντός του FIR Αθηνών.
Μας δόθηκε δηλαδή τώρα η ευκαιρία, από το 1980, να αναλάβουμε τον έλεγχο της περιοχής μας και αυτό δεν έγινε.
Σύμφωνα με ορισμένες πηγές των εμπλεκόμενων υπουργείων, η κυβέρνηση συναίνεσε -αν δεν επέμεινε- να πάρει τον έλεγχο το ιταλικό ΝΑΤΟϊκό υποστρατηγείο, προκειμένου να μην το πάρει το 6 CAOC στο Εσκί Σεχίρ της Τουρκίας. Ομως αυτή η εκδοχή δεν ευσταθεί διότι ήδη το τουρκικό ΝΑΤΟϊκό υποστρατηγείο έπρεπε να είχε καταργηθεί από το 2006, όπως αποφάσισε το ΝΑΤΟ το 2003. (Ωστόσο αυτό παραμένει εν ισχύι λόγω της «ήπιας» ελληνικής στάσης). Το 6 CAOC της Τουρκίας απέχει πάνω από 2.500 χλμ. από τη Λιβύη και δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να έχει τον έλεγχο των αεροπορικών επιχειρήσεων και λόγω απόστασης, αλλά κυρίως διότι παρεμβάλλεται η Λάρισα. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, τα τουρκικά αεροσκάφη που θα επιχειρούν στη Λιβύη θα διέρχονται νότια της Κρήτης, ώστε να μην προκαλούν με τις πτήσεις τους στο Αιγαίο.
Η «άνευρη» συμπεριφορά της ελληνικής κυβέρνησης, που παραχώρησε στο 5 CAOC της Ιταλίας την ανεξέλεγκτη χρήση της ελληνικής κυριαρχίας (Σούδα, Ανδραβίδα, Αραξο κ.λπ.) και των ελληνικών αεροπορικών μέσων έχει την εξήγησή της: πρόκειται για νόμο που έχει ψηφίσει η ελληνική Βουλή!
Συγκεκριμένα, στο τέλος του 2004, το υπουργείο Αμυνας επί κυβέρνησης Ν.Δ. υπέγραψε με το ΝΑΤΟ συμφωνία, η οποία κυρώθηκε από τη Βουλή τον Σεπτέμβριο του 2009. Με τη συμφωνία αυτή, η Ελλάδα έχει καταστεί «φιλοξενούσα χώρα» (host nation support) και υποχρεούται να παραχωρεί τις ελληνικές βάσεις στον ΝΑΤΟϊκό στρατιωτικό διοικητή, ενώ πολλά από τα οικονομικά έξοδα βαρύνουν πλέον τον Ελληνα φορολογούμενο.
Αυτήν ακριβώς τη συμφωνία έχει εφαρμόσει σιωπηλά αλλά σταθερά η παρούσα κυβέρνηση, υιοθετώντας πλήρως τον όρο «φιλοξενούσα χώρα» για την Ελλάδα, έστω και αν επιχείρησε να ντύσει τη στάση της αυτή με δικολαβισμούς περί παράγωγου δικαίου από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Και όμως, το 2009, κατά την ψηφοφορία στη Βουλή, το ΠΑΣΟΚ, με τον τότε κοινοβουλευτικό εκπρόσωπό του Χρ. Παπουτσή, είχε δηλώσει ότι η συμφωνία είναι παραχώρηση κυριαρχίας και γι' αυτό την καταψήφισε.
Τότε. Γιατί τώρα το ΠΑΣΟΚ, ως κυβέρνηση, όχι μόνο δεν την απέσυρε αλλά την εφάρμοσε κατά γράμμα (σ.σ. Το ΚΚΕ με την αρνητική εισήγησή του το 2009 είχε προβλέψει περίπου επακριβώς μια κατάσταση όπως αυτή της Λιβύης σήμερα και την καταψήφισε. Το ίδιο είχε πράξει και ο ΣΥΡΙΖΑ. Η συμφωνία του 2009 υπερψηφίστηκε από τη Ν.Δ. και τον ΛΑΟΣ).
Με βάση την ίδια συμφωνία που εφαρμόζεται σήμερα, το ΝΑΤΟ στέλνει ομάδες εμπειρογνωμόνων για να πραγματοποιήσουν επιτόπια εξέταση (site survey) σε ελληνικές αεροπορικές βάσεις, (π.χ. στην Καλαμάτα) προκειμένου να χρησιμοποιηθούν -αν χρειαστεί- για τη Λιβύη, χωρίς να μπορεί η Αθήνα να αρνηθεί, με αποτέλεσμα να καθίσταται η ελληνική κυριαρχία ξέφραγο αμπέλι με νόμο του κράτους.
Ναυτικές επιχειρήσεις
Στις επιχειρήσεις των ναυτικών δυνάμεων για το εμπάργκο όπλων, τη διοίκηση και τον έλεγχο των δυνάμεων κράτησε ο ίδιος ο Καναδός διοικητής των ΝΑΤΟϊκών επιχειρήσεων και δεν τις εκχώρησε σε άλλον, όπως έσπευσε να κάνει με τις αεροπορικές δυνάμεις. (Σε μια τέτοια περίπτωση εκχώρησης, ο διοικητής α' έπρεπε να είναι ο Ελληνας αρχηγός στόλου, διότι είναι ο πλέον κατάλληλος για το Αιγαίο και τη Μεσόγειο.)
Το πιο παράδοξο, όμως, είναι το γεγονός ότι για το ναυτικό εμπάργκο το ΝΑΤΟ έχει καθορίσει συγκεκριμένη περιοχή (βλ. χάρτη). Αν και τα ΝΑΤΟϊκά πλοία περιπολούν νοτίως της Κρήτης για να κάνουν νηοψίες, η περιοχή του χάρτη περιλαμβάνει... τη Θεσσαλονίκη, όλο το Αιγαίο μέχρι την Κρήτη, λες και κάποιος «δεν εμπιστεύεται» τον ελληνικό χώρο για το εμπάργκο όπλων...
