100 δισ. ευρώ –το 1/10ο του ΑΕΠ της χώρας- έχουν πετάξει από τις τράπεζες της Ισπανίας το πρώτο τρίμηνο του 2012 και ο πρωθυπουργός της Μ. Ραχόι ζητιανεύει χρήματα για την ανακεφαλαιοποίησή τους από τις Βρυξέλλες. Ο απόλυτος παραλογισμός; Όχι. Το άρθρο 63 των συνθηκών της ΕΕ που επιβάλλει ελευθερία στη διακίνηση κεφαλαίων, δένοντας χειροπόδαρα τις χώρες.
Η Ισπανία βαίνει δρομέως προς μνημόνιο, τουτέστιν να δανειστεί χρήματα με...παχιά επιτόκια για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών που θα πληρωθούν με αιματηρή λιτότητα, μακροχρόνια ύφεση και...
ακόμη μεγαλύτερη ανεργία. Η Γερμανία, στην οποία καταφεύγουν τα κεφάλαια, πληρώνει επιτόκιο για τα διετή ομόλογά της 0,48% δηλαδή αρνητικό αν υπολογιστεί ακόμη και ο πολύ χαμηλός πληθωρισμός, ως “ασφαλής παράδεισος”.
Ενώ, λοιπόν, οι εντάσεις περί την Ισπανία συνεχίζονται, καθώς την Πέμπτη δανείστηκε από τις χρηματοπιστωτικές αγορές 2,5 δισ. ευρώ με επιτόκιο 6,044% ( ναι η Γερμανία με 0,48 και η Ισπανία με 6%, οι τράπεζες παίρνουν δάνεια από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με 1%), μια έκθεση που δημοσιοποιήθηκε στις ΗΠΑ η οποία δείχνει χειρότερες επιδόσεις στον τομέα της δημιουργίας θέσεων εργασίας σε ένα χρόνο, ήρθε να προστεθεί σε δυσμενή οικονομικά στοιχεία από όλες σχεδόν τις περιοχές του κόσμου.
ΗΠΑ, Ευρωζώνη και Κίνα παρουσιάζουν ταυτόχρονα τάσεις οικονομικής συρρίκνωσης
Καμιά περιοχή του κόσμου δεν φαίνεται να μένει ανέγγιχτη από την κρίση και οι εξαγγελίες για ανάκαμψη μοιάζουν έωλες. Οι ελπίδες ότι η οικονομική εξασθένηση στην ΕΕ και στις ΗΠΑ θα αντισταθμιστεί με την ισχυρότερη οικονομική μεγέθυνση στον υπόλοιπο κόσμο κάμπτονται μετά από τις πρόσφατες στατιστικές. Στην Ινδία, το πρώτο τρίμηνο ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης έπεσε στο 5,3%, το χαμηλότερο σε 9 χρόνια, η οικονομία της Βραζιλίας αυξήθηκε κατά μόλις, 0,2% . Στην Κίνα συσσωρεύονται οι ενδείξεις οικονομικής επιβράδυνσης. Η ύφεση στην Ευρωζώνη έχει αρνητικές επιπτώσεις στις κινεζικές εξαγωγές και πλήττει τις λιανικές και βιομηχανικές πωλήσεις. Ταυτόχρονα εμφανίζεται και φυγή κεφαλαίων. Οι εξελίξεις αυτές εκτιμούνται ως πολύ σοβαρές για την παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία, αφού αποδεικνύεται, όπως λένε οι οικονομικοί αναλυτές, ότι οι αναδυόμενες αγορές δεν θα μπορούν να στηρίξουν σε λίγο την παγκόσμια ζήτηση.
Η Eurostat ανακοίνωσε ότι η ανεργία στην Ευρωζώνη έφτασε στο υψηλότερο σημείο της τα 13 τελευταία χρόνια, επίσης ο δείκτης παραγγελιών των μάνατζερ που δείχνει το δυναμισμό της παραγωγής έπεσε στο χαμηλότερο σημείο του τα τελευταία 3 χρόνια, και οι προβλέψεις είναι πως η οικονομία της Ευρωζώνης θα εμφανίσει συρρίκνωση το τρέχον τρίμηνο.
Αυτά τα στοιχεία, σε συνδυασμό με τα οξυμένα προβλήματα των ισπανικών τραπεζών οδήγησαν σε φυγή κεφαλαίων προς τα λεγόμενα ασφαλή ομόλογα των ΗΠΑ και της Γερμανίας, ρίχνοντας το επιτόκιο που πληρώνουν αυτά τα δυο κράτη στο μηδέν σχεδόν και οι κεφαλαιούχοι θα πάρουν λιγότερα πίσω από όσα δάνεισαν. Αυτός είναι ο ορισμός του πανικού, υποστηρίζει Αμερικανός αναλυτής, από τον οποίο, όμως, βγαίνει πολύ κερδισμένη η Γερμανία.
Η έκθεση για τις θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ έδειξε ότι η μέση διάρκεια της ανεργίας αυξήθηκε, ο αριθμός των μακροχρόνια ανέργων επίσης αυξήθηκε, τα εισοδήματα των εργαζομένων έπεσαν και μειώθηκαν οι ώρες εργασίας.
Τα σημάδια στασιμότητας από τη βιομηχανία, μέχρι την κατανάλωση, το ΑΕΠ και τις θέσεις εργασίας θέτουν ένα απότομο τέλος στη συζήτηση περί ανάκαμψης και στην αισιοδοξία του Ομπάμα για μια άνετη επικράτηση στις προεδρικές εκλογές.
Υπάρχει μια αίσθηση σύγχυσης και αποπροσανατολισμού ανάμεσα στις κυρίαρχες τάξεις εν όψει αυτής της νέας φάσης της κρίσης και αρκετοί σχολιαστές προβλέπουν μια επανάληψη του 2008 με χειρότερους όρους. Πριν από 4 χρόνια, όταν το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα ήταν στο χείλος της κατάρρευσης, λένε, οι μεγάλες χώρες κατάφεραν να συντονιστούν και [σώζοντας τις τράπεζες] απέτρεψαν μια παγκόσμια ύφεση, σήμερα όμως δεν υπάρχει η αντίστοιχη προθυμία να ενεργήσουν συντονισμένα. Τα πράγματα έχουν αλλάξει. Τα συμφέροντα συγκρούονται. Πουθενά δεν είναι πιο ορατό αυτό από ό,τι στην ΕΕ, όπου η Γερμανία θέλει να βάλει τους πάντες σε μνημόνια. Βαίνει αυτή η πολιτική εις βάρος των κυρίαρχων δυνάμεων, τραπεζιτών και βιομηχανικού κεφαλαίου; Σαφώς όχι. Τελικά οι όποιοι συμβιβασμοί θα υπηρετούν αποκλειστικά αυτά τα συμφέροντα. Και όποιος βλέπει την ΕΕ και την Ευρωζώνη με άλλο μάτι είναι είτε θύμα αφέλειας ή εθελοτυφλεί.
Ο Σόρος για την Ευρωζώνη
Χαρακτηριστικά τα όσα είπε ο γνωστός κερδοσκόπος Τζορτζ Σόρος, σε μια οικονομική συνδιάσκεψη στο Τρέντο της Ιταλίας (3/6). Μίλησε για μια ΕΕ -φούσκα με αυτοτροφοδοτούμενη αποσύνθεση μετά το 2008, επικεντρώνοντας στην επανεθνικοποίηση των τραπεζικών συστημάτων και στην απόσυρση των κεφαλαίων από τις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Εάν συνεχιστεί αυτή η τάση, υποστηρίζει, η διάλυση του ευρώ δεν θα επιφέρει μεν καταστροφικές συνέπειες, αλλά θα αφήσει τις κεντρικές τράπεζες των δανειστών με μεγάλες χρηματικές αξιώσεις από τις κεντρικές τράπεζες των χωρών οφειλετών, αξιώσεις που δεν θα μπορούν να καλύψουν. Η Μπούντεσμπανκ, η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας, είναι εκτεθειμένη με 660 δισ. ευρώ και επιχειρεί να περιορίσει τις ζημίες μιας ευρωδιάλυσης, μειώνοντας την προσφορά χρήματος.
Ενεργώντας όμως με βάση αυτό το ενδεχόμενο, αναφέρει ο Σόρος, οδηγεί όλους τους άλλους να κάνουν το ίδιο. Να αναδιατάσσονται εντός των εθνικών συνόρων. Η κοινωνική και πολιτική δυναμική λειτουργεί προς την αποσύνθεση της Ευρωζώνης και η τάση αυτή δύσκολα θα αναστραφεί. Το χρονικό περιθώριο κατά τη γνώμη του είναι πολύ μικρό, ορίζοντάς το στους τρεις μήνες. Την κρίση αυτή τη συναρτά με τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, για τις οποίες αναφέρει: “Αναμένω ότι το ελληνικό κοινό θα τρομοκρατηθεί αρκετά από την απειλή εξόδου από την ΕΕ και θα δώσει ισχνή πλειοψηφία στο συνασπισμό που θα τηρήσει την τρέχουσα συμφωνία, αλλά καμιά κυβέρνηση δεν μπορεί να τηρήσει τους όρους και γι' αυτό η ελληνική κρίση θα κλιμακωθεί το φθινόπωρο. Εκείνη την εποχή, η γερμανική οικονομία θα έχει εξασθενήσει, η Μέρκελ θα δυσκολευτεί ακόμη περισσότερο να πείσει τη γερμανική κοινή γνώμη να δεχθεί κι άλλες ευρωπαϊκές ευθύνες”.
Εν κατακλείδι απαιτεί άμεσα από τους Γερμανούς να εγγυηθούν τις καταθέσεις, να υπάρξει απευθείας χρηματοδότηση των τραπεζών από το Μόνιμο Μηχανισμό Σταθερότητας μαζί με πανευρωπαϊκή εποπτεία και ρύθμιση.
Να ανακουφιστούν οι υπερχρεωμένες χώρες από το κόστος χρηματοδότησης. Βεβαίως, με τήρηση των συμφωνιών, δηλαδή των μνημονιακών όρων. Όμως, με βάση τα ευρωενωσιακά ειωθότα, η συμφωνία θα γίνει στο χαμηλότερο δυνατό κοινό παρονομαστή και αυτό σημαίνει πάλι μια προσωρινή λύση, ενώ “οι αγορές θα ζητούν περισσότερα τα οποία δεν θα μπορούν να παράσχουν οι ευρωπαϊκές Αρχές”.
Ανεξάρτητα από την ορθότητα των προβλέψεων του Σόρος, που είναι γνωστός παράγοντας των “αγορών” με ίδια συμφέροντα, αν κρίνει κανείς από τις δηλώσεις της Α. Μέρκελ (7/6) ότι “δεν πρέπει κανείς να περιμένει και πολλά από την ευρωπαϊκή σύνοδο του τέλους Ιουνίου” φαίνεται ότι δεν συμμερίζεται αυτή την αίσθηση του επείγοντος. Την οποία, όμως, συμμερίζονται οι Ομπάμα και Κάμερον οι οποίοι μόλις πριν από δύο ημέρες ζήτησαν “άμεση δράση για να λυθεί η κρίση της Ευρωζώνης”. Ο Ντ. Κάμερον στο Όσλο (6/6) δήλωσε επίσης ότι “είναι σαφές πως η κρίση της Ευρωζώνης είναι η μεγαλύτερη απειλή για την παγκόσμια οικονομία”. Η αμερικανική οικονομία, σύμφωνα με τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, επηρεάζεται περισσότερο από την κρίση της Ευρωζώνης, απ' ό,τι από την Κίνα, όπως εξάλλου και η βρετανική.
Από τον γερμανικό Τύπο διαρρέουν σενάρια που αποκαλύπτουν μια απόπειρα ακόμη πιο ασφυκτικής δημοσιονομικής πειθαρχίας/λιτότητας και ανεργίας. Η Welt am Sonnntag δημοσίευσε πληροφορίες περί ενός “οδικού χάρτη” για μια “νέα Ευρώπη” ο οποίος υποβλήθηκε στις 23/5 στους Ρομπάι, Γιούνγκερ, Μπαρόζο και Ντράγκι, σε άτυπη συνεδρίαση, συμπληρώνοντας ότι έχουν γίνει 3-4 γύροι συνομιλιών με αυτό το θέμα. Ο Ρομπάι πρόκειται να παρουσιάσει τα βασικά στοιχεία του σχεδίου στη σύνοδο του Ιουνίου, η τελική απόφαση θα ληφθεί στα τέλη του χρόνου. Το σχέδιο περιλαμβάνει 4 τομείς: διαρθρωτικές αλλαγές, τραπεζική ένωση, δημοσιονομική ένωση και πολιτική ένωση.
“Θέλουμε περισσότερη Ευρώπη”, δήλωσε η Μέρκελ στον γερμανικό σταθμό ARD, “όχι μόνο μια νομισματική ένωση , αλλά μια όπως αποκαλείται δημοσιονομική ένωση – κοινές πολιτικές προϋπολογισμού ... αλλά πάνω απ' όλα μια πολιτική ένωση”. Το Spiegel on line (άρθρο Στέφαν Κάιζερ) θέτει ουσιαστικά τους όρους της Γερμανίας για τη διάσωση του ευρώ: παράδοση περαιτέρω της εθνικής κυριαρχίας, που σημαίνει διεύθυνση της οικονομίας όλων των κρατών από τον Β. Σόιμπλε. Μπορεί κανείς να υποθέσει βάσιμα ότι οι Γερμανοί , θέτοντας άκαμπτους όρους, έχουν πολλαπλές στοχεύσεις σε σχέση με το μέλλον της Ευρωζώνης, και το σίγουρο είναι ότι θα κάνουν μόνο ό,τι είναι αναγκαίο για τα συμφέροντα του τραπεζικού και βιομηχανικού κεφαλαίου τους. Πέρασαν οι εποχές της διεθνιστικής φανφάρας. Ήτοι θα σώσουν την Ευρωζώνη με τη μία ή την άλλη μορφή μόνο υπ' αυτόν τον όρο.
(Πηγές: Der Spiegel on line, eFXnews, WSWS, georgesoros.com)
